پیدایش خیاطی یا دوزندگی
دوزندگی یکی از قدیمی‌ترین هنرهای منسوجات پدید آمده در دوران پارینه‌سنگی است. باستان‌شناسان بر این باورند که مردم عصر حجر در سراسر اروپا و آسیا، پیش از اختراع چرخ نخ ریسی و پارچه بافی لباس‌ها را از جنس خز و پوست و به وسیلهٔ سوزن‌هایی از جنس استخوان، شاخ گوزن و عاج و بند و نخ‌هایی که از اندام‌های مختلف بدن جانور شامل رباط و نخ ساخته شده از روده و دستگاه گوارش حیوانات و رگ می‌دوختند. امروزه برای دوزندگی از ابزارها و وسایل صنعتی و کاملا پیشرفته استفاده می‌شود که عمل طولانی دوزندگی را به کاری ساده تبدیل کرده است البته به شرط داشتن خیاطی توانا که آموزش‌های لازم را در جهت کار با ابزارآلات صنعتی دیده باشد.
خیاطی برای نخستین بار توسط یکی از پیامبران الهی در جامعه باب شد، به نحوی که تا قبل از آن مردم برای پوشاندن بدن خود از پوست حیوانات استفاده می کردند و از خیاطی و دوخت و دوز هیچ نمی دانستند. ادریس یکی از پیامبران خیاط بود. طبق اسناد دینی، او نخستین کسی بود که خیاطی کرد و طرز دوختن لباس را به مردم آموخت و از آن پس مردم به تدریج از لباس های دوخته شده استفاده می کردند.
خیاطی در سال‌های اخیر و با گسترده شدن صنعت مد و پوشاک، اهمیت آن نیز بیشتر شده و افراد زیادی به دنبال یاد گرفتن خیاطی هستند.
یکی از نکات جالب در مورد خیاطی این است که مردمان هر کشور برای دوختن پوشاک خود معمولا نوع فرهنگ و نحوه‌ی لباس پوشیدن‌شان را در نظر گرفته و طراحی لباس را بر همین اساس انجام می‌دهند. بنابراین، می‌توان انتظار داشت که متدهای خیاطی فراوانی در جهان وجود داشته باشد که دانستن آن‌ها قطعا کمک بزرگی برای آموزش این هنر جذاب و کاربردی خواهد بود.
متد های خیاطی بر مبنای اندام مردم منطقه، نوع جغرافیای منطقه ، آداب و رسوم و… طراحی می شود.
در زیر 6 متد معروف تر معرفی می شود
1- متد خیاطی گرلاوین
اگر بخواهیم یکی از قدیمی‌ترین متدهای خیاطی را نام ببریم، قطعا باید به متد گرلاوین اشاره کنیم! این روش از سال‌های دور در بین زنان خانه‌دار رایج بوده و کیفیت مناسبی نیز دارد. از این روش می‌توان برای دوخت انواع لباس‌ها و مانتوها، شومیز، دامن و سایر لباس‌های مجلسی استفاده کرد.
متد خیاطی گرلاوین هم دقت بالایی دارد و هم رسم الگو در آن با ظرافت خاصی انجام می‌شود؛ اما این متد نیز مانند بسیاری دیگر از متدهای خیاطی ممکن است معایبی داشته باشند که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:
- متد گرلاوین به اندازه‌گیری‌های دقیق روی بدن فرد نیاز دارد.
- پرو کردن طولانی مدت لباس در این روش کمی خسته کننده است.
- در متد گرلاوین به ماشین حساب و محاسبات پیچیده نیاز است.
- زمان رسم الگو در روش گرلاوین بسیار بیشتر از سایر روش‌ها است.
2- متد خیاطی مولر
متد مولر از جمله متدهای خیاطی است که در آلمان بسیار رواج داشته است و از دقت خوبی برخوردار است. با کمک این متد می‌توان لباس‌های خوش فرم و با پیچیدگی‌های زیاد را تولید کرد. یکی دیگر از ویژگی‌های روش مولر، ساده بودن آن است؛ این سادگی به حدی است که آموزش متد مولر را به کارآموزان خیاطی راحت کرده و تجربه‌ی مناسبی در اختیار خیاطان تازه کار قرار می‌دهد.
اساس متد خیاطی مولر بر مبنای اندازه‌گیری است. بنابراین، برای شروع کار باید اندازه‌ی برخی از نقاط را داشته باشیم و سپس سایر اندازه‌ها را از طریق فرمول‌های مخصوص، محاسبه کنیم. این اندازه‌ها شامل اندازه قد اندام یعنی از سر تا پا، دور کمر، دور سینه و دور باسن است که باید به دقت ثبت شوند. از جمله تجهیزات مورد نیاز برای رسم الگو در متدهای خیاطی مولر می‌توان به خط کش، گونیا، پیستوله، کاغذ برش، قیچی، نوار چسب و مداد اشاره کرد.
3- متد خیاطی متریک
متدهای خیاطی هرچقدر که محاسباتی‌تر باشند، دقت بیشتری نیز دارند. بنابراین، کارشناسان این حوزه همیشه به دنبال طراحی یک روش خیاطی مبتنی بر فرمول و محاسبات بوده‌اند؛ تا اینکه این تلاش‌ها منجر به ابداع متد خیاطی متریک شد.
روش متریک اولین بار توسط خیاطان انگلیسی مورد استفاده قرار گرفت و سپس به مرور زمان به سایر نقاط جهان نیز گسترش پیدا کرد. نوع فیزیک بدن ساکنان انگلیس باعث شده است که متد خیاطی متریک یکی از متدهای دقیق و قابل اعتماد باشد. با این حال نمی‌توان از سخت بودن این روش و محاسبات پیچیده‌ی آن صرف نظر کرد.
البته باید گفت که استفاده از متد متریک بیشتر برای دوخت لباس آقایان کاربرد داشته است اما به مرور زمان برای لباس‌های خانم‌ها نیز مورد استفاده قرار گرفته است. تجربه نشان داده است که روش متریک برای آموزش آکادمیک خیاطی نیز گزینه‌ی مناسبی است؛ چرا اگر تمامی دستورالعمل‌های آن به درستی رعایت شود، دوختن یک لباس مجلسی بسیار راحت خواهد بود.
4- متد خیاطی فرانسوی
خیاط‌های فرانسوی نیز تلاش‌های زیادی برای ابداع روشی منحصربفرد برای دوخت پوشاک مورد نظر خود داشته‌اند. آن‌ها معمولا از دوخت‌ها و اندازه‌های سفارشی برای هر لباس استفاده می‌کردند؛ بنابراین متد خیاطی فرانسوی نیز بر همین اساس طراحی شده است.
روش دوخت فرانسوی از بین انواع متدهای خیاطی بهترین روش برای دوخت لباس‌های لاکچری است. زیرا تمامی اندازه‌گیری‌ها به صورت سفارشی انجام شده و دقت بسیار بالایی دارد.
اما معایب این روش باعث شده است که امروزه کمتر کسی به سراغ آن برود. از جمله این معایب می‌توان به هزینه‌ی بالای متد فرانسوی و وقت‌گیر بودن آن اشاره کرد.
5- متد خیاطی ایتالیایی
ایتالیایی‌ها همواره به شیک‌پوشی معروف بوده‌اند! به همین دلیل متدهای خیاطی آن‌ها نیز برای دوختن لباس‌های شیک و رسمی بسیار مناسب است. در این روش دیگر خبری از کشیدن الگو و محاسبات طولانی نخواهد بود و تمام کارها روی پارچه‌ی اصلی انجام می‌شود.
از مزایای متد خیاطی ایتالیایی می‌توان به ساده بودن آن اشاره کرد؛ به طوری که امکان یادگرفتن آن برای افراد مبتدی وجود دارد. اما از طرفی دوختن لباس‌های پر زرق و برق با استفاده از روش ایتالیایی، دشواری‌های خاص خود را دارد.
6- متد خیاطی ترک
در سال‌های اخیر استفاده از پوشاک ترک طرفداران بسیاری پیدا کرده است؛ زیرا علاوه بر کیفیت پارچه‌های ترکیه‌ای، نوع طراحی و متدهای خیاطی ترک نیز جذابیت‌های فراوانی پیدا کرده‌اند.
لازم به ذکر است که در خیاطی ترک بیشتر به طراحی الگوهای مختلف برای کت، دامن، شلوار و انواع لباس‌های رسمی پرداخته می‌شود. بنابراین با کمک این الگوها می‌توان لباس‌های متنوعی تولید کرد.
